Każdy grzech jest odrzuceniem miłości Boga. Pośród różnych kategorii grzechów najbardziej tragicznym dla człowieka jest grzech przeciwko Duchowi Świętemu. Chrystus mówi o nim bardzo mocne słowa, będące wielkim ostrzeżeniem dla każdego człowieka. Ewangelista Mateusz zapisał na kartach Ewangelii następujące słowa: „Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi nie będzie odpuszczone. Jeśli ktoś powie słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie mu odpuszczone, lecz jeśli powie przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszłym” (Mt 12, 31). Zapowiedź Chrystusa jest bardzo stanowcza i groźna. Na czym polega zatem grzech przeciwko Duchowi Świętemu? Dlaczego sytuacja człowieka pogrążonego w nim jest tak bardzo tragiczna? Dlaczego bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu jest nieodpuszczalne? Jak rozumieć to bluźnierstwo? Z pomocą przychodzi nam św. Tomasz z Akwinu który twierdzi, że chodzi o grzech „nieodpuszczalny z samej swojej natury, gdyż wyklucza to, czym dokonuje się odpuszczenie grzechów”.
Zatem bluźnierstwo to nie polega na słownym znieważeniu Ducha Świętego; polega natomiast na odmowie przyjęcia tego zbawienia, jakie Bóg ofiaruje człowiekowi przez Ducha Świętego, działającego w mocy Chrystusowej ofiary Krzyża. Jeśli człowiek nie przyjmuje natchnień od Ducha Świętego, które mają przekonać go o grzechu i potrzebie nawrócenia to odrzuca zbawienie, jakie chce ofiarować mu Chrystus w mocy Ducha Świętego. Bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu polega więc w konsekwencji na radykalnej odmowie przyjęcia odpuszczenia grzechów, którego wewnętrznym szafarzem jest Duch Święty, a które zakłada całą prawdę nawrócenia, dokonanego przezeń w sumieniu. Jeśli Chrystus mówi, że bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu nie może być odpuszczone ani w tym, ani w przyszłym życiu, to tylko dlatego, że człowiek radykalnie, całkowicie nie chce się nawrócić. To zaś oznacza, że nie chce sięgnąć do źródeł Odkupienia.
Katechizm Kościoła Katolickiego wyjaśnia, że choć miłosierdzie Boże jest nieskończone, to ten, „kto świadomie odrzuca przyjęcie ze skruchą miłosierdzia Bożego, odrzuca przebaczenie swoich grzechów i zbawienie darowane przez Ducha Świętego”. Katechizm konkluduje, że „taka zatwardziałość może prowadzić do ostatecznego braku pokuty i do wiecznej zguby”. Zatem istotą grzechu przeciwko Duchowi Świętemu, przed którym szczególnie ostrzegał Pan Jezus, jest odrzucenie Bożego miłosierdzia.
