Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu od wielu lat stara się udostępniać swoje zbiory szerokiemu gronu odbiorców. W tym celu wykorzystywane są środki państwowe, które przeznaczane są na opracowywanie i digitalizację cennego zasobu biblioteczno-archiwalnego. Jednocześnie podejmowane są niezbędne zabiegi konserwacyjne, przywracające cennym książkom i dokumentom pierwotny blask. Podobnie jak było to w latach ubiegłych Biblioteka zrealizowała trzy zadania w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II prowadzonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Pierwsze z zadań było kontynuacją prac przy niezwykle cennym zbiorze Biblioteki Kapituły Sandomierskiej. Zatytułowane zostało: „Konserwacja, digitalizacja i opracowanie 60 starych druków z Biblioteki Kapituły w Sandomierzu”. W ramach tegoż zadania wspomniane woluminy poddane zostały dezynfekcji oraz konserwacji zachowawczej, która polegała m.in. na oczyszczeniu ich z brudu i kurzu oraz naprawie struktury kart, opraw i bloków. Następnie księgi te opracowano i wprowadzono ich opis do ogólnopolskiego katalogu NUKAT. Natomiast wykonane skany udostępniono w ogólnopolskiej bibliotece cyfrowej POLONA. W zbiorze poddanym konserwacji i upowszechnieniu znalazły się nie tylko książki teologiczne i filozoficzne, ale również z innych dziedzin nauki. Ta różnorodność tematyczna świadczy o szerokich zainteresowaniach sandomierskich kanoników, a także o ich kontaktach i podróżach. Na szczególną uwagę zasługuje kilka dzieł. Pierwsze z nich to dzieło alchemika Libaviusa z końca XVI w. Uważa się, że jest to pierwsza encyklopedię chemii. Ciekawą pozycją jest również książka Jakuba de Bie z początku XVIII w., która zawiera przykłady monet rzymskich, ilustracje i ich opisy. Autor opisał kolekcję numizmatów diuka Charlesa III de Croy, której był „kustoszem”. Bogato ilustrowana książką jest również dzieło Johanna Christopha Sturma niemieckiego filozofa założyciela towarzystwa „Collegium Curiosum”. Zawiera ono bardzo liczne ryciny przedstawiające rozmaite przyrządy i urządzenia, m.in. dzwon nurkowy, latarnie, maszyny latające, mikroskop Hooke’a i wiele innych. Ilustracji jest bardzo dużo, a samo dzieło nie jest wybrakowane, jak to często bywa w książkach zawierających ryciny. Projekt zakładał również konserwację, opracowanie i udostępnienie czterech inkunabułów. Zostały one wydane pomiędzy 1484 a 1495 r. i są przykładem średniowiecznej sztuki drukarskiej. Całkowity koszt tegoż zadania wyniósł 267 189,50 zł, z czego dofinansowanie MNiSW opiewało na sumę 240 390 zł.
Drugie z zadań miało na celu konserwację i upowszechnienie dokumentów historycznych ze zbiorów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu. Projekt ten nosił nazwę „Prace ratownicze, digitalizacja i udostępnienie źródeł rękopiśmiennych do dziejów Sandomierszczyzny”. Zadanie to przewidywało konserwację zachowawczą 43 jednostek rękopiśmiennych. Zakres tych prac był podobny, jak w przypadku wspomnianych powyżej książek, jednak był dużo bardziej czasochłonny ze względu na stan zachowania archiwaliów. Materiały te zostały już opracowane przed laty przez śp. Feliksa Kiryka, a ich zawartość prezentuje wydany drukiem inwentarz. Dokumenty poddane konserwacji i udostępnieniu pochodzą z trzech działów tematycznych. Najliczniejszą grupę stanowią akta szpitala księży emerytów w Sandomierzu (20 jednostek rękopiśmiennych). Pochodzą one z okresu funkcjonowania tej instytucji, tj. lata 1701-1865. Szesnaście jednostek archiwalnych obejmuje akta klasztorów diecezji krakowskiej i sandomierskiej, m.in. benedyktynek, jezuitów i dominikanów z Sandomierza oraz benedyktynów z Łysej Góry i Sieciechowa. Są to akta wytworzone od XIV do XIX w., wśród których na szczególną uwagę zasługują pergaminowe i papierowe średniowieczne dyplomy. Najmniejszą grupę stanowią akta seminarium klerków świeckich z Sandomierza (siedem jednostek rękopiśmiennych). Instytucja ta została założona i ufundowana przez ks. Mikołaja Leopoldowicza w 1639 r. Jej celem było kształcenie kapłanów dla archidiakonatu sandomierskiego. Po śmierci tegoż duchownego seminarium zostało przejęte przez jezuitów, którzy prowadzili je aż do kasaty tegoż zakonu w 1773 r. Następnie alumni zostali przeniesieni do domu księży emerytów, a następnie do seminarium kieleckiego. Dokumenty tejże instytucji wytworzone zostały w latach 1633-1811. Wszystkie wspomniane źródła rękopiśmienne zostały udostępnione w bibliotece cyfrowej POLONA. Całkowity koszt tegoż zadania wyniósł 255 285,82 zł, z czego MNiSW dofinansowało kwotę 228 000 zł.
Ostatnie z zadań w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki, pn. „Zapewnienie dostępu do zbioru starych druków: dezynfekcja, dezynsekcja, opracowanie – kontynuacja”, miało dwojaki cel. Pierwszym z nich było zapewnienie dostępu do 2 450 woluminów z księgozbioru Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu. Inicjatywa ta polegała na masowej dezynfekcji i oczyszczeniu tychże książek, a następnie umieszczenie ich w dostępnym dla pracowników magazynie (dotychczas znajdowały się one w pomieszczeniu, które nie pozwalało na bezpieczne korzystnie ze zbiorów). Jednocześnie poddano digitalizacji i udostępnieniu w serwisie POLONA dwóch ksiąg inwentarzowych z 1712 r., które zawierały spis książek kapituły sandomierskiej. Drugim celem tegoż zadania było opracowanie 3 250 starych druków, które poddane zostały konserwacji profilaktycznej w poprzednich latach. Z tej liczby utworzono 650 nowych opisów bibliograficznych do katalogu NUKAT (365 opisów druków polonikowych, 80 druków z XVI w. oraz 205 innych druków z XVII i XVIII w.). Wśród opracowanych książek znalazły się słowniki, poradniki, zbiory kazań, rozważań, książki o tematyce historycznej, filozoficznej oraz teologicznej. Wśród druków polonikowych liczne utwory panegiryczne oraz zbiór kilkudziesięciu mów sejmu grodzieńskiego 1793. Starodruki te w większości należały do księgozbiorów klasztornych, na części z nich dodatkowo znalazły się noty własnościowe osób prywatnych, głównie zakonników i księży diecezjalnych (m.in. francuskiego dyplomaty Nicolasa Jeana Hugona, porucznika Wojsk Koronnych Feliksa Szczepanowskiego, czy duchownego prawosławnego Ignacego Oksienowicz-Staruszycza). W zbiorze odnaleziono kolejne księgi oznaczone superekslibrisami i ekslibrisami. Najstarsze dzieło wydane zostało między 1500 a 1505 r., natomiast najnowsze w 1799 r. Na szczególną uwagę zasługuje m.in. książka kucharska z 1757 r. wydrukowana we Lwowie. Jest to kolejne wydanie pierwszej zachowanej książki kucharskiej z 1682 r. Jej autorem był kuchmistrz wojewody krakowskiego Aleksandra Michała Lubomirskiego, Stanisław Czerniecki. W kolejnych, nowszych egzemplarzach tej książki przepisy się nie zmieniały, ale zmieniano na różne sposoby tytuł, być może po to, by korzystała z niej większa liczba czytelników, z niższych warstw społecznych. Kolejną opracowaną ciekawą pozycją jest poradnik Józefa Andrzeja Załuskiego z 1750 r. Książka ta jest tłumaczeniem łacińskiego poematu dydaktycznego, zawierającego wskazówki na temat higieny i sposobów leczenia chorób. Egzemplarz przechowywany w Bibliotece jest o tyle cenny, iż zawiera podpis autora. Innym ciekawym dziełem jest Regni Poloniæ, Magnique Ducatus Lituaniæ, Omniumque regionum juri Polonico Subjectorum wydane w Amsterdamie w 1659 r. Dzieło niemiecko-holenderskiego geografa i kartografa, Andreasa Cellariusa (1596-1665), zawiera obszerny opis Polski i Litwy. Autor scharakteryzował wszystkie regiony, województwa i liczne miejscowości, eksponując ich fortyfikacje i przydatność militarną, charakter zabudowy, ale też najważniejsze wydarzenia, fundatorów, zasłużonych obywateli, obyczaje i osobliwości. Całkowity koszt tego zadania wyniósł 179 571,76 zł, z czego dofinansowanie MNiSW stanowiło kwotę 161 450 zł.
