W kontaktach z tymi, którzy stają na naszej drodze życiowej trzeba często wykazać się dużym opanowaniem, szczególnie, gdy słyszymy posądzenia, oskarżenia, obelgi, obmowy na nasz temat. W dzisiejszym świecie powtarza się często, że ludziom brakuje panowania nad zmysłami, myślami, słowami i gestami. Mówiąc krótko współczesnemu człowiekowi brakuje cnoty opanowania.
Jaka jest zatem treść istota cnoty opanowania? Można powiedzieć, że to postawa zachowania dystansu wobec zadań i doświadczeń, stan kontroli nad sobą, równowagi psychicznej i stabilności. Opanowanie jest podstawą rozwoju i pracy nad sobą, fundamentem siły woli oraz wewnętrznej walki. Pozwala ono ludziom służyć Bogu z radością, ponieważ człowiek w niewoli troski o siebie musi porzucić swoje wyobrażenie o sobie i otworzyć się na bliskość Boga we własnym życiu. Opanowanie pomaga w akceptacji własnej drogi życiowej, w zaufaniu do siebie i innych. Stąd rodzą się ważne dla człowieka opanowanego cele takie jak: spokój ducha, mądrość, oparcie w wyznawanej wierze, harmonijne życie rodzinne. Dzięki opanowaniu człowiek przestaje kierować się w życiu motywacją: „co inni o mnie pomyślą?”, jak zadowolić inne osoby i w ten sposób budować swoją pozycję w społeczeństwie. Przyjęcie takiej postawy daje bardzo duży pokój wewnętrzny.
Biblijnym przykładem opanowania jest św. Józef. Wobec tajemnicy zwiastowania i wcielenia musiał pozostawić swoje wyobrażenia o małżeństwie z Maryją i przyjąć niezwykłą rolę jaka wyznaczył mu Bóg w historii zbawienia – być opiekunem Zbawiciela. Zachował spokój wobec tego co po ludzku go całkowicie przerastało i było dla niego absolutnie niezrozumiałe. Podobnie zachował spokój i opanowanie, gdy otrzymał we śnie polecenie opuszczenia Betlejem ze względu na niebezpieczeństwo ze strony Heroda. Stąd wykonał on swoje zadanie w stopniu doskonałym. Opanowanie daje człowiekowi pokój serca. Ten prawdziwy pokój pochodzi od Ducha Świętego, dlatego opanowania człowiek sam sobie nie zapewni ani nie wypracuje. Możemy wydać ten owoc tylko wtedy, gdy w pełni otworzy się na działanie Ducha Świętego.
