Quis me liberabit de corpore mortis? – to pytanie zaczerpnięte z Biblii [„Któż mnie wyzwoli od tego ciała śmiertelnego? (Rz 7,24)] autor malowideł znajdujących się w zakrystii kościoła św. Pawła w Sandomierzu skierował do kapłanów. Obraz z biblijną inskrypcją przedstawia modlącego się duchownego uwięzionego w szkielecie doczesności. Właśnie to przedstawienie, jak i umiejscowienie serii malowideł w zakrystii (części kościoła przeznaczonej przede wszystkim dla prezbiterów) sugerują, kto ma być odbiorcą pouczenia zawartego w malowidłach. Dydaktyczna wymowa pierwszego obrazu wskazuje duchownemu na nieustanną konieczność myślenia i działania w perspektywie życia wiecznego. Sześć kolejnych malowideł emblematycznych ilustruje drogę nawrócenia, oczyszczenia, powrotu do Boga i zjednoczenia z Nim.
„Cordis Vanitas” [próżne serce, il. 1] to przedstawienie Duszy ludzkiej w kobiecej postaci, która podtrzymuje w uniesionej prawej ręce czerwone serce. Z niego wyłania się obłok, w którym dostrzec można insygnia władzy kościelnej i świeckiej: potrójny krzyż papieski, pastorał, mitrę, kapelusz kardynalski, koronę, berło i jabłko królewskie. Do serca podłączony jest miech sterowany przez diabła. Uskrzydlony młodzieniec – Amor Boży, wskazuje na serce i obłok, a drugą rękę rozkłada w geście rezygnacji. Przedstawienie „Cordis Vanitas” kieruje uwagę na zasadnicze pobudki działania człowieka. Poprzez figurę diabła, jego podszepty, podsycanie próżnych myśli, które symbolizuje miech, demaskuje metody, jakich używa szatan, aby ograniczyć myśli ludzkie jedynie do poziomu doczesności.
„Cordis Mundatio” [oczyszczenie serca, il. 2] przedstawia fontannę, w centrum której umieszczony jest ukrzyżowany Chrystus. Do misy spływa krew z Jego przebitych dłoni i stóp. Strumień krwi wypływający z boku Chrystusa obmywa duże czerwone serce, podtrzymywane przez Duszę ludzką. W tle malarz przedstawił krzew oliwny oraz dwa kwiaty czerwonej lilii. Malowidło poucza o konieczności oczyszczenia serca mocą zbawczej ofiary Jezusa.
„Cordis Sacrificium” [ofiara serca, il. 3] ukazuje ołtarz przykryty czerwoną tkaniną i białym obrusem. Na nim ustawiona jest metalowa misa, z której wydobywają się płomienie okalające serce. Dusza ludzka klęczy przed ołtarzem ze złożonymi w geście modlitwy dłońmi, zaś Amor Boży wyciąga ręce w kierunku płonącego serca. Obraz sandomierski ukazuje drogę, jaką powinno odbyć serce człowieka dla uzyskania oczyszczenia.
„Cordis Quies” [pokój serca, il. 4] to Dusza ludzka klęczącą w centrum obrazu, wśród różnorodnej roślinności, na tle krajobrazu, z rękami skrzyżowanymi na piersi, wpatrująca się w niebo. W obłokach malarz przedstawił Opatrzność Bożą, do której wznosi się serce. Obraz wyraża dziękczynienie za uratowanie duszy, która powraca do stanu spokoju, pochodzącego od Boga.
„Cordis Divisio” [rozdarcie serca, il. 5] to przedstawienie trzech postaci na tle krajobrazu. W centrum grupy znajduje się odwrócona tyłem do widza kobieta, będąca personifikacją Duszy ludzkiej. W uniesionych dłoniach trzyma dwie połówki serca – jedną podaje Bożemu Amorowi, a drugą personifikacji świata – kobiecie w barwnej sukni, w koronie o formie kuli ziemskiej zwieńczonej krzyżykiem. Wierne serce powinno całkowicie należeć do Boga.
„Cordis Volatus” [wzniosłość serca, il. 6] ukazuje kobietę na tle szerokiego krajobrazu z bujną roślinnością. Stoi ona odwrócona tyłem do widza z rozłożonymi i uniesionymi do góry rękami. Nad nią uskrzydlone serce unosi się w stronę anioła wyłaniającego się z obłoku. Anioł wyciąga ręce w kierunku serca, aby je przyjąć. Celem ludzkiego życia jest Chrystus. Serce, myśli i dążenia ludzkie powinny biec ku niebu, ku rzeczom wzniosłym, znużone tym, co znajdują na ziemi.
Malowidła sandomierskie zostały wykonane według grafik zamieszczonych w barokowych książkach Pia desideria (Herman Hugo, Antwerpia 1624) i Schola cordis (Benedykt van Haeften, Antwerpia 1629), nieznacznie dostosowując ogólne treści moralizatorskie dla duchowieństwa. Cytaty z Pisma Świętego zamieszczone na obrazie, jak i sam tekst literacki będący źródłem przedstawień dopełnia i wyjaśnia myśl zawartą w malowidłach. Sam zaś układ obrazów na szafach w zakrystii sprawia, że kapłan przygotowujący się do Mszy Świętej ma przed oczami przedstawienia malarskie, które nawet mimo woli przemawiają do jego serca i umysłu.
