Tradycja rzymskich kościołów stacyjnych, czyli sprawowania każdego dnia nabożeństwa wielkopostnego w innej świątyni, zrodziła się z dwóch powodów. Pierwszy ma związek z zakazem budowy świątyń w pierwszych wiekach Kościoła, aż do wprowadzenia edyktu mediolańskiego w 313 r. Biskup Rzymu nie miał wówczas „własnego” kościoła, dlatego odwiedzał kościoły domowe, tzw. tituli (ośrodki modlitwy, udzielania chrztów, nauczania, i duszpasterskiej troski). Drugi powód dotyczył kultu świętych – szczególnie męczenników, na których grobach sprawowano Eucharystię.
Szczególną rolę w ukształtowaniu praktyki kościołów stacyjnych odegrał papież Grzegorz Wielki (590-604). To za jego pontyfikatu wyznaczono poszczególne świątynie oraz opracowano przebieg wielkopostnego pielgrzymowania. Ważnym elementem liturgii była procesja przejścia od jednego kościoła do drugiego, podczas której odmawiano litanię do wszystkich świętych. Od tego czasu wielkopostne spotkania rozpoczynają się w Środę Popielcową od bazyliki św. Sabiny na Awentynie.
Wielkopostna liturgia posiada również teksty własne Mszy świętych odnoszące się do świętego danej stacji lub do określonego wydarzenia. I tak na przykład, kościół św. Wawrzyńca (San Lorenzo in Lucina) jest kościołem stacyjnym przypadającym na trzeci piątek Wielkiego Postu. Przywoływana tego dnia w Ewangelii rozmowa Jezusa z Samarytanką przy studni nawiązuje do byłej studni, na której wybudowano obecną świątynię. W trzecią sobotę Wielkiego Postu czytanie ze Starego Testamentu mówi nam o oskarżeniu Zuzanny o cudzołóstwo, dlatego liturgię w tym dniu wyznaczono w kościele św. Zuzanny. I wreszcie kościół św. Euzebiusza, który został wybudowany na starożytnej nekropolii, nawiązuje do fragmentu Ewangelii o wskrzeszeniu Łazarza z czwartego piątku Wielkiego Postu.
