Podczas ostatniej katechezy dowiedzieliśmy się, że cztery cnoty zostały nazwane „kardynalnymi”, ponieważ odgrywają one dla nas, wierzących zasadniczą rolę. Na nich jak na zawiasach możemy osadzić inne zalety ludzkie. Pierwszą cnotą kardynalną jest roztropność – nazywana także „woźnicą cnót” – ponieważ to ona pomaga zachować kontrole nad sobą. Innymi słowy, roztropność moderuje i ustawia w naszym życiu pozostałe cnoty. Oto jak definiuje ją Katechizm: „Roztropność jest cnotą, która uzdalnia rozum praktyczny do rozeznawania w każdej okoliczności naszego prawdziwego dobra i do wyboru właściwych środków do jego pełnienia. Nie należy jej mylić ani z nieśmiałością czy strachem, ani z dwulicowością czy udawaniem. Jest nazywana auriga virtutum: kieruje ona innymi cnotami, wskazując im zasadę i miarę. Roztropność kieruje bezpośrednio sądem sumienia. Człowiek roztropny decyduje o swoim postępowaniu i porządkuje je, kierując się tym sądem. Dzięki tej cnocie bezbłędnie stosujemy zasady moralne do poszczególnych przypadków i przezwyciężamy wątpliwości odnośnie do dobra, które należy czynić, i zła, którego należy unikać” (KKK 1806)
Jak stawać się człowiekiem roztropnym? Oto 3 sposoby:
- Uczenie się na błędach. Wielokrotnie w ciągu naszego życia stajemy przed bolesnymi bądź upokarzającymi wyborami. Czujemy wielki żal, kiedy dochodzi do tego rodzaju sytuacji. Nie zapominajmy jednak, iż dzięki nim możemy wiele się nauczyć i zdobyć mądrość. Jeśli zdecydujemy się uczyć na własnych błędach, nasz depozyt wiedzy będzie rósł w miarę upływu czasu, zapewniając nam rezerwuar doświadczeń, które będziemy mogli wykorzystać w przyszłości.
- Uczenie się od innych. Jedną z lekcji, której uczy nas Pismo Święte, jest waga umiejętności uczenia się od osób starszych, bardziej doświadczonych i mądrzejszych. To wymaga pokory, ale jeśli napełnimy nasz „zbiornik“ doświadczeniami innych ludzi, wtedy oszczędzimy sobie wielu bolesnych lekcji.
- Staranne rozważanie problemów i cierpliwość. Kiedy stajemy przed jakimś wyborem, powinniśmy umieć kontrolować nasze pragnienie dominacji i zamiast tego starannie rozważyć konsekwencje naszych decyzji. Jak mówił św. Augustyn: „Cierpliwość jest towarzyszką mądrości”
Roztropność jest cnotą, której wyćwiczenie wymaga czasu. Jest zarazem jedną z najważniejszych, wręcz podstawowych cnót. To właśnie roztropność zarządza innymi cnotami. Uczmy się zatem na swoich błędach, uczmy się od innych, rozważajmy swoje wybory ze stoickim spokojem, a nim się obejrzymy, znajdziemy się na dobrej drodze, aby stać się roztropnym i mądrym człowiekiem.
